Het lichaam weet wat het wil

Menigeen leert als klein kind al af om naar het lichaam te luisteren.
Moedermelk is perfect afgestemd op de behoeften van een kindje, zeker als het van de biologische moeder afkomt. Het ondersteunt het immuunsysteem veel beter dan een blik melkpoeder. Bij te vroeg geboren kindjes is de moedermelk ook toegerust op het onrijpe maagje. We komen zelf toch ook niet uit de fabriek, waarom ons voedsel wel?
Voeden op schema, waarbij men de hongersignalen van een baby negeert omdat het nog geen ’tijd’ is voor een fles. Aan het begint schreeuwt zo’n kindje het uit, later leert het zich te schikken.
Baby’s die naar eigen behoefte de borst krijgen, hebben later minder kans op overgewicht.
Ze voelen zich meer verbonden met hun lichaam en met hun levensbron; de moeder.

Er is strijd aan tafel om een peuter toch vooral z’n groente op of z’n bordje leeg te laten eten. Sommige volwassenen proberen het letterlijk naar binnen te proppen, of gaan smeken, dreigen of laten het kind net zo lang aan tafel totdat het op is. Ik kende een meisje van zeven jaar dat eens drie kwartier in de schuur is opgesloten, omdat ze haar brood niet opat.
Het natuurlijke honger – en verzadigingsgevoel raakt verstoort, het kind verliest het contact met het lichaam. Kinderen gaan ‘gezond’ met vies of zelfs met strijd, pijn en straf associëren. Andersom leren kinderen snoep, koeken en snacks te linken aan troost, gezelligheid en ontspanning. De basis voor emotie-eten. Een kleuter krijgt niet zelden een ijsje als het gevallen is.
Van nature geeft het lichaam perfect aan wat het nodig heeft, als een kind naar behoefte en in z’n eigen tempo mag eten van gezond en vers voedsel.

In Nederland heeft ongeveer de helft van de volwassenen overgewicht. We eten niet meer omdat we honger hebben, maar om andere gevoelens te stillen, zoals onvrede, verdriet, eenzaamheid en frustratie.
Reclames spelen hier op in; hun product lijkt een remedie tegen alle tegenslagen en maakt het leven boeiender, mooier en fijner.

Daarnaast is er een ’tegenbeweging’.
Sonja Bakker (Zonder strijd geen kilo’s kwijt) en andere dieetgoeroes lijken de rol van de opvoeder over te hebben genomen. Ook zij schrijven je voor wat je mag eten en wanneer. Je dient vooral niet naar je eigen lichaam te luisteren. Het plaatst je in een lager bewustzijn, doordat je gaat denken binnen kaders en andere informatie buitensluit. Sommige mensen stellen hun leven in dienst van hun dieet. Je doet jezelf geweld aan en kunt een tekort aan voedingsstoffen oplopen.
“Ik ga Sonja Banketbakkeren!” grapte mijn eigenzinnige tante eens.

Hoe kan een bepaald eetschema voor al die verschillende mensen werken, met hun eigen bouw, lengte en lichaamsbeweging? Niet! Of iemand valt er tijdelijk van af (vooral de spieren, omdat deze
de meeste energie verbranden en het lichaam juist spaarzaam wilt zijn). Gaat iemand weer ‘normaal’ eten, vliegen de kilo’s er zo weer aan. Vaak zijn ze zwaarder dan tevoren.
Bij sommigen loopt de strijd zo uit de hand dat ze een maagband laten plaatsen, met alle risico’s van dien.
Zelf heb ik nooit overgewicht gehad en ook heb ik geen crashdieet gevolgd. Toch herken ik me wel in de worsteling tussen ‘lekker eten’ en in vorm blijven. Ook ik kon vaak geen weerstand bieden aan lekkernijen die mijn vitaliteit ondermijnden.

Waarom hebben steeds meer mensen overgewicht, in weerwil van alle diëten en ‘slanke’ producten?
Lightproducten met allerlei chemische toevoegingen als aspartaam of iets eraan verwant. Het lichaam rekent op zoet, op energie, wat uitblijft. Het resultaat: een bijna onweerstaanbare trek in zoetigheid. Met vet geldt hetzelfde. ‘Mager’ vet is vaak een kunstgreep die het lichaam niet op kan nemen. Het probeert de gemiste voedingsstoffen alsnog te krijgen. Chemische middelen verstoren de stofwisseling.
In tegenstelling tot wat algemeen aanvaard is, is ‘halvarine’ dus helemaal niet beter voor de lijn dan roomboter.
Zelf gebruik ik roomboter en 48+ kaas en ik ben rond de 50 kilo bij een lengte van 1.60meter. En nee, ik ben niet iemand die ‘alles’ kan eten zonder een gram aan te komen.

Hoe ver zijn we van de natuur afgedwaald?
‘Snaaien’ is evolutionair gezien wellicht heel logisch. Tot nog niet zo lang geleden kenden we tijden van schaarste of zelfs hongersnood. Dan kon je het beste alles eten wat je te pakken kon krijgen. Door streng te lijnen lokken we juist eetbuien uit. Het lichaam gaat op de spaarstand om te overleven. Het weet het verschil niet tussen een dieet en een crisis.
Ook als we op het moment zelf de honger verdragen, halen we de schade later weer in.
Het lichaam wordt niet begrepen.

Wat is dan gezond? Zoveel mogelijk zoals de natuur het bedoeld heeft. Verse groenten, fruit, volle granen, noten, natuurlijke vetten, eiwitten en vezels. Alles waar nog voedingsstoffen in zitten. Zo min mogelijk suikers, witmeel, gefrituurd en kunstmatige toevoegingen. Warm eten zelf bereiden. Jezelf en je lichaam accepteren, in plaats van ermee te strijden. Waar je tegen vecht, wordt juist groter.
Op welke momenten verlang je ineens naar chocola, chips of iets anders?
Wanneer het lichaam om voedsel vraagt, neemt de honger geleidelijk toe. Het stelt zich met alles tevreden dat voedzaam is.
Bij emotionele honger verlang je meestal naar iets speciaals, of voelt juist de neiging om je vol te proppen. Op welke momenten wil je de voorraadkast plunderen of naar de supermarkt rennen? Vaak is er iets gebeurd dat je heeft geraakt. Een gevoel dat je probeert weg te werken met versnaperingen.
Is het uit verveling, dan zijn er andere manieren om plezier te beleven. Lezen, schrijven, schilderen, muziek luisteren, wandelen in de natuur, zwemmen, contact zoeken met een vriend. Het is maar net waar je van houdt. Kortom, actief zijn!
Met onverwerkte pijn omgaan is ingewikkelder. Het vraagt aandacht, moeite en een heldere geest. Het kan zo confronterend zijn dat je liever ervoor wegvlucht (lees: iets lekkers pakken.) Omgaan met gevoelens, dit kunnen maar weinig mensen. Maar wanneer je de ‘angel’ gevonden hebt en je afweer hebt ontmanteld, dan kun je gevoelens en gedachten beter plaatsen en helderder waarnemen. Pijnloos is het niet, weet ik uit ervaring. Toch is het zeker de moeite waard.
Het erkennen van ervaringen en gevoelens komt maar in weinig diëten voor. Toch is juist in harmonie komen met jezelf en het oplossen van persoonlijke problemen en belemmerende overtuigingen een sleutel naar een gezonde levenshouding.

Intuïtief eten maakt slank, blijkt uit onderzoek en persoonlijke ervaringen. Weer maatjes worden met je lichaam en het contact ermee herstellen. De strijd aangaan tegen je kilo’s, hoeft dan niet meer. Het doet ook weinig concessies aan het schoonheidsideaal. Juist jezelf accepteren zoals je bent en respect voor je lichaam, daar draait het om. Een wild dier weet wat het nodig heeft en hoeft daarna niet meer.
Wanneer ik in harmonie ben, kan ik de lekkerste dingen laten staan. Ik kan chocola in huis hebben, zonder er veel mee bezig te zijn. Het is ook niet zo dat ik mezelf alles ontzeg, alleen ik voel en geef sneller aan wanneer ik genoeg heb gehad. Ik kan van een stukje chocola genieten, zonder meteen méér te willen. Voor mij is het zowel een gezonde als relaxte houding tegenover eten. Je komt niets tekort, dus de kans op eetbuien wordt veel minder.
Het is ook geen methode, dus in die zin kan het ook niet werken of niet. Het is een manier van leven, een weg die je bewandelt.
Je vertrouwt weer op je natuur en op de wijsheid van je lichaam, dat vraagt wat het nodig heeft. Het is niet alles eten waar je zin in hebt (in een auto stop je toch ook niet zomaar iets?) maar waar je lichaam werkelijk om vraagt.
Zelf ga ik mensen ook geen regels voorschrijven. Er zijn wel wat algemene natuurwetten:
Vers voedsel geeft meer voldoening en je kunt er langer tegenaan, waar je na een broodje hamburger van 900 kilocalorieën na een uur alweer trek hebt.
In vers fruit, groente en volle granen zitten vezels die voor een voldaan gevoel zorgen. Noten, eieren en bonen zitten ‘bomvol’ proteïnen, die ook verzadigen.
Voldoende water drinken (minimaal 2 liter voor een volwassene van 70 kilogram). Ook dorst kan je slap en duizelig maken, vaak verward met honger. Water heb je ook nodig om afvalstoffen weg te laten voeren.

Chemische toevoegingen aan voedsel maken je uiteindelijk dikker. De giftige stoffen die je niet kunt verwerken, sla je op in het vetweefsel, om de organen te beschermen. Zou het lichaam geen vet kweken, dan werden we pas echt ziek. De lever draait al overuren en kan het niet meer aan.
Als je puur natuur en gifvrij eet, kan het vet juist smelten als sneeuw voor de zon, zonder verder moeite te hoeven doen.
Als je de tijd neemt om te eten, dan voel je wanneer je genoeg hebt gehad.
Een uur per dag lichamelijk actief zijn, afhankelijk waar je van houdt en wat je lichaam kan hebben, geeft je energie en zelfvertrouwen een impuls. Je voelt je prettiger in je vel (letterlijk!). Sommigen houden van intensief sporten, voor anderen is het een straf (misschien door vernederende herinneringen aan gymnastiek). Maar wandelen, tuinieren of het huishouden zijn ook al vormen van beweging. Op tijd naar bed gaan helpt je om geestelijk en lichamelijk te herstellen van de dag. Energie die je uit slaap haalt, hoef je niet meer uit voedsel te halen.

Zo kun je je baas voelen in eigen lichaam.

Bronnen: Borstvoeding voor premature kindjes: www.borstvoeding.com/problemen/prematuren/borstvoeding-prematuur.html#kindje

Borstvoeding en kans op overgewicht: www.borstvoeding.com/aanverwant/overgewicht/borstvoeding-en-obesitas-hoe-zit-het-nu.html

www.borstvoeding.com/nieuwsberichten/overgewicht-astma.html

Intuïtief eten.

www.sochicken.nl/lichaam/intuitief_eten_houdt_je_slank.html

www.mooi-jezelf-zijn.nl/zij-eet-en-toch-is-ze-slank/

Crashdieet.

www.ahealthylife.nl/crashdieet-gezond/