Een van de belangrijkste dingen die we kunnen leren is volgens mij om onze eigen autoriteit weer terug te nemen. We zijn zo erg gewend om te luisteren naar artsen, en vergeten om zelf na te denken. Bij een ziekte zoals ME/CVS wordt dit heel erg duidelijk, omdat wat we horen van de ‘autoriteit’ vaak niet overeenkomt met de ‘realiteit’. Dan zien we hoe erg we onze autoriteit hebben weggegeven, en ervan uitgaan dat iemand anders onze problemen het oplost met een pilletje of een mooi verhaal.
Het gaat erom dat we van jongsafaan geleerd hebben de luisteren naar de heersende mening, de consensus, en mee te lopen met de kudde. Vanuit mijn wetenschappelijke achtergrond heb ik ook enig inzicht hoe die consensus ‘werkt’. Een wetenschappelijk argument is niet makkelijk onderuit te halen, maar mensen vergeten weleens dat wetenschappelijke theorieën zeer vaak veranderen. Zo geloofde men een paar honderd jaar geleden nog dat mensen konden genezen door aderlating – door ze te verwonden en bloed te laten wegstromen.
Thomas Kuhn heeft briljant beschreven hoe de wetenschappelijke consensus evolueert in ‘Structure of scientific revolutions’. Als er een bepaalde wetenschappelijke consensus is, verschijnen er zeer veel onderzoeken die deze consensus ondersteunen. Alternatieve theorieën worden genegeerd. Op gegeven moment zijn er zoveel alternatieve theorieën dat de bestaande consensus niet meer houdbaar is. Vervolgens zal er een wetenschappelijke revolutie zijn, en daarna zullen de meeste onderzoeken de nieuwe consensus ondersteunen. Sterker nog: de onderzoekers zullen zeggen dat ze dit idee altijd al gehad hadden.
In de persoonlijke situatie kunnen we ook gaan inzien wanneer we onze autoriteit buiten onszelf zoeken. Door dit te gaan zien kunnen we uit de hypnose komen dat wat de autoriteiten ons vertellen altijd klopt. Dankzij internet kunnen we vrijelijk informatie hierover opzoeken, hoewel dit natuurlijk ook weer een ‘overload’kan zijn. We kunnen de overtuigingen die ons zijn aangeleerd onder de loep nemen, en we kunnen onze eigen expert worden. Ik heb zelf zeer veel boeken gelezen over gezondheid: over de emotionele kant, de psychologische kant, de fysieke kant en de integrale visie. Op basis van deze kennis kies ik zelf de specialisten uit, die me echt kunnen helpen. Ik stippel mijn eigen pad uit.
Een voorbeeld
Tot slot wil als voorbeeld nog laten zien wat er kan gebeuren bij het krijgen van een psychologische diagnose, als we de autoriteit bij de hulpverlener leggen. Het gaat om een vicieuze cirkel die kan voorkomen als de hulpverlener zich ook niet bewust is van zowel zijn eigen psychologische processen als die van de patiënt.
Ik benoem hiervoor twee psychologische processen:
•Diagnose-overdracht. De hulpverlener geeft aan de patiënt een diagnose. De diagnose representeert voor de hulpverlener echter ook zijn eigen schaduwkanten. De hulpverlener projecteert zijn schaduw nu ook op de patiënt. Dit betekent dat de hulpverlener bepaalde eigenschappen die hij niet van zichzelf erkent, gaat zien bij de patiënt. Vervolgens gaat de hulpverlener onbewust deze schaduw-eigenschappen uitleven op de patiënt, hoewel hij beweert dat juist alleen de patiënt deze eigenschappen en bijbehorend gedrag vertoont. (mogelijk gaat de patiënt hierdoor weer gedrag vertonen dat voor de hulpverlener zijn diagnose weer bevestigt, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat)
•Diagnose-verinnerlijking. de patiënt krijgt de diagnose. Hierin staan observaties van uiterlijk gedrag, die in meer of mindere mate overeenkomen met de innerlijke belevingswereld van de patiënt. De patiënt (en zijn sociale kring) gaan door de autoriteit van de hulpverlener deze diagnose geloven. Door de macht van suggestie gaat de patiënt zijn innerlijke belevingswereld nu aanpassen aan de diagnose. Vergelijk dit met het placebo-effect: de pil die niet werkt maar waarvan je door dezelfde macht van suggestie wel beter wordt. Het aanpassen van de innerlijke belevingswereld werkt doordat de aandacht nu naar de diagnose toegaat. (hierdoor wordt het uiterlijke gedrag versterkt en wordt voor de hulpverlener de diagnose bevestigd). NB: De diagnose kan tevens een deel van de identiteit worden, vooral bij kinderen die hun identiteit nog aan het opbouwen zijn. Het kan ook een negatieve invloed op het zelfbeeld hebben, vooral als er geen uitzicht op verbetering wordt gegeven, wat tot negativiteit leidt.
Hoe de processen op elkaar inwerken: deze twee processen hebben elkaar nodig. Meer diagnose-overdracht leidt tot meer gedrag dat de diagnose bevestigt bij de patiënt. De patiënt gaat dit bij zichzelf herkennen, en komt daarmee tot meer diagnose-verinnerlijking. En meer diagnose-verinnerlijking leidt ook tot meer gedrag dat de diagnose bevestigt. De hulpverlener gaat dit herkennen en gebruikt dit voor meer diagnose-overdracht. Naar mijn mening leiden deze processen ertoe dat mensen vast komen te zitten in de psychiatrie en in hun diagnose. Ik zou mensen daarom aanraden eerst te kijken naar alternatieven.
Verder kan het ook zijn dat de hulpverlener met alle goede bedoelingen naar de patiënt uitstraalt: je bent zoals deze diagnose, accepteer jezelf nou maar. Hierbij wordt een soort ontkenningsfase gediagnosticeert. Het onderscheid wat dan niet gemaakt wordt is die tussen jezelf accepteren en een diagnose accepteren.Bronnen
‘The structure of scientific revolutions’ door Thomas Kuhn
Bronnen: http://www.bol.com/nl/p/engelse-boeken/the-structure-of-scientific-revolutions/1001004000643466/index.html
Een kwart van de Nederlanders valt overdag in slaap – NOS
http://nos.nl/video/226204-overal-in-slaap-vallen.html
Chronische vermoeidheid is een vuilnisbelt – De Standaard
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=3835C9OL&word=cvs
Doe ook eens een blogsearch op CVS en depressie en je vind zeer veel verhalen over verkeerd gediagnosticeerde patiënten.
http://www.google.nl/search?hl=nl&q=cvs+depressie&tbm=blg
Je vind bijvoorbeeld het volgende verhaal, van iemand met CVS die onterechte was verteld dat ze een depressie had, maar toch anti-depressieva nam
http://deeljezorg.nl/2010/08/12/onbegrip-en-verdriet-over-het-ziektebeeld-mecvs/
De psycholoog C.G. Jung is als een van de eersten met het begrip van de schaduw gekomen.
C.G. Jung, Psychologische typen, ISBN 9056373536, deels te lezen op:
http://books.google.nl/books?id=xEDHMIUKIoAC&printsec=frontcover
Uitleg van het begrip ‘overdracht’ in wikipedia
http://nl.wikipedia.org/wiki/Overdracht_(psychologie)
‘Nienke, een meisje met een onterecht label’ – Argusoog
http://www.argusoog.org/2010/12/nienke-een-meisje-met-een-onterecht-label/
Zembla – De ADHD-hype, over de overdiagnosticering van ADHD (copy&paste de hele link naar de browser)
http://zembla.vara.nl/Afleveringen.1973.0.html?&tx_ttnews[tt_news]=31588&tx_ttnews[backPid]=1974&cHash=2071b12ac42ae4854d07f003d07dbe9b
Website Sarah Morton
http://www.dus-sarah-morton.nl
‘Verbroken stilte’ door Barry Neil Kaufman
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/verbroken-stilte/666786182/index.html
Bron: me forum
Comments are closed.