Het is toevallig ontdekt.
Robert Zaslow observeerde ‘per ongeluk’ hoe in een inrichting het vasthouden werd toegepast door een groepsleider, die een onhandelbare puber zó lang in zijn armen bleef houden, tot de jongen, geheel gekalmeerd, bereid was mee te werken.
De techniek leek een verbazingwekkend effect te hebben op volwassenen en kinderen met autisme. De patiënt zou na afloop veel minder geblokkeerd zijn en kon nu contact leggen.
Later ging men de methode ook inzetten bij kinderen met hechtingsstoornissen, bij agressieve kinderen en bij kinderen met geboortetrauma’s.
Het idee is dat een kind zich na hevig verzet en na een aantal emotionele uitbarstingen, zich overgeeft aan de situatie en zachtheid en liefde toe kan laten. Het vasthouden duurt een paar minuten tot enkele uren(!).
Het kind kan niet weglopen, het kan uiteindelijk niets anders dan het contact toelaten. Als de afweer is gebroken, zou het kind niet meer bang zijn voor toenadering.
Weer een andere reden is dat kinderen tijdens hun gevecht hun opgekropte emoties en spanningen er ongeremd uit gooien. Nodeloos om te zeggen dat klem zitten ook stress kan oproepen. Toch melden ouders dat het kind na afloop vrolijker en opgeruimder is.
Bij de zachtaardige variant houdt de ouder, opvoeder of therapeut het kind tegen zich aan, vaak op schoot. Dat een therapeut dit doet, vind ik sowieso bizar. Als therapeut hoor je geen ouder-kindrelatie te willen hebben met je cliënt.
Het kind merkt dat worstelen en schreeuwen van protest niet helpt. Zijn grenzen en gevoelens worden genegeerd. Het leert dat ‘nee’ zeggen tegen ongewenste aanraking zinloos is en zal ook minder snel een pedofiel afwijzen.
Liefdevol contact tegen de wil van het kind, een prachtige paradox. Als iets ongewenst is, sluit het kind zich er emotioneel voor af. De ouder kan nog zo veel liefde voelen, maar het komt niet binnen bij het kind. Wel raakt het kind uitgeput. Uiteindelijk werkt vasthoudtherapie bij iedereen. Niet omdat je er rustig van wordt, maar omdat je de beproeving alleen kan beëindigen door je lichaam te ontspannen en oogcontact te maken. Je leert wat er van je verwacht wordt, dus je hebt de sleutel jezelf te bevrijden. Dat was dus de zachtaardige variant.
Bij sommige varianten gaat iemand bovenop het kind zitten of liggen of wordt het kind vastgebonden. Dit heeft opzeker niets met liefde te maken, dit is forse mishandeling.
Fors. Force = dwingen.
En wat als capituleren niet helpt?
Voorbeelden: Je bent zes jaar en bent geadopteerd. Door alles wat je hebt meegemaakt, durf je mensen niet te vertrouwen. Je bent met je adoptiemoeder in de kamer van de therapeut. “Weet je waarom je hier bent?” vraagt een vreemde. Je raakt in paniek. Ze zijn iets met je van plan. Iemand sleurt je weg bij de bank en werkt je samen met een andere therapeut tegen de grond. Je huilt van angst. Een wildvreemde mevrouw gaat bovenop je liggen. Je kunt je niet meer bewegen. Dat is les 1: Jouw gevoelens en grenzen tellen niet. Anderen, ook vreemden kunnen zomaar over je beschikken.
De mevrouw die bovenop je ligt, streelt je en roept. “Je denkt dat ik je pijn ga doen. Maar ik doe je geen pijn, ik zal je nooit pijn doen!” terwijl ze jou martelt met psychisch misbruik en ongewenste intimiteit. Dat is de volgende les: Jij bent de patiënt en zij de hulpverlener, dus zij weet wat goed voor je is. Zij kan zomaar je persoonlijke wereld binnen dringen en zeggen dat je gevoelens en gedachten niet kloppen. Je leert leugens te geloven. (Effectieve mindcontrol.)
Wat ze zegt en doet is te indringend om je ervoor af te sluiten, dus huil je. Dat moedigt haar nog meer aan. Je adoptiemoeder kijkt toe, doet niets om je te helpen. Is er een erger verraad denkbaar?
Of je bent twaalf jaar en vroeger was je seksueel misbruikt.
Je weet van te voren niet wat er gaat gebeuren. De therapeuten dragen je op te gaan liggen en je gehoorzaamt. Ze rollen je in een soort deken. Dan moet je gaan praten over die traumatische ervaringen, in een situatie waarin je weer hulpeloos bent. Het is meteen al heel pijnlijk. Als het te heftig wordt, raak je in paniek. Huilen, hysterisch gillen. Het misbruik komt weer boven. En het gebeurt opnieuw, in een andere tijd en omgeving en door andere mensen. Nu dringen ze niet binnen in je lichaam, maar je geest.
Hoe meer je over je toeren raakt, hoe gretiger zij worden. Hun gezichten vlak bij dat van jou. Als je gilt en probeert los te komen, spreken ze je bestraffend toe en houden je tegen de grond. Inmiddels begrijp je dat ze je niet met rust laten tot je alles gezegd hebt.
Het is algemeen bekend dat je door iemand (lang) genoeg te martelen, diegene alles kan laten ‘bekennen’ wat je maar wilt.
Een meisje van veertien jaar heeft zelfmoord gepleegd door toedoen van holdingtherapie.
Er zijn kinderen gestikt tijdens een sessie. In ieder geval zijn zij er heel rustig van geworden.
Er is een tegenbeweging ontstaan met de naam Kids Come First. http://www.kidscomefirst.info/
Kinderen met trauma’s en/of hechtingsstoornissen hebben een heel stabiele omgeving nodig. Als je je armen naar een kind uitstrekt en boos of wanhopig wordt als het je afweert, kom je behoeftig en labiel over. Veel opvoeders gaan kinderen mishandelen, na vele vergeefse pogingen tot een goede band. Sommigen proberen liefdevol contact te krijgen voor hun eigen behoeften. Vaak hebben ze zelf te weinig knuffels gehad en hebben ze het kind nodig.
Maar juist deze kinderen hebben een sterke opvoeder nodig. Iemand die liefde kan geven, zonder iets terug te vragen. Door zijn onzekerheid gaat het kind uittesten hoe stevig je in je schoenen staat. Hij toetst steeds of je nog van hem houdt.
Een kind in zijn waarde laten, liefdevol met hem omgaan maar relaxed reageren als hij toenadering afwijst, dat heeft zo’n kind denk ik het meest nodig. Ook kijken naar wat er wel goed gaat. Laten merken dat je het kind begrijpt en respecteert, zonder gedrag als schoppen, slaan en schelden goed te keuren. Het gaat te ver om hier uitgebreid in te gaan op regels. Het spreekt voor zich dat uit je dak gaan of het kind aanvallen, het vertrouwen nog verder beschadigt. Met rustig maar duidelijk je grenzen aangeven ben je een veiligere haven.
Vasthoudtherapie geeft veel resultaat op korte termijn, maar is een opgebouwd vertrouwen niet veel mooier dan als het kind toenadering zoekt om ‘straf’ te voorkomen?
Een verstoorde hechting kan talloze oorzaken hebben en er zijn genoeg kinderen die al zo beschadigd zijn dat ze professionele hulp nodig hebben. Alleen bij therapie is het toch de bedoeling dat iemand zelf toe is aan een confrontatie met zijn trauma’s? Een therapeut kan aanwijzingen geven, een spiegel voorhouden, maar iemand moet zelf klaar zijn problemen onder ogen te zien. Dat bereik je met geduld, oprechtheid en inlevingsvermogen.
Er zijn uitzonderingen waarin gedwongen vasthouden in orde is.
Bij gevaar, zoals wanneer een klein kind een drukke straat op wil rennen.
Of als een kind zo agressief is dat het anderen toetakelt of zichzelf verwondt. (Bescherming)
Met steeds respect voor wie hij is en wat hij voelt, zal de ervaring al veel positiever zijn. Citaat:
Een jongetje van 6 jaar had een driftbui bij zijn moeder in de (geparkeerde) auto en bangde zijn hoofd tegen de bodem. Zij zat er besluiteloos bij en ook ik. Toen kwam er een kennis aan; deze man nam het jongetje in zijn armen en hield hem vrij stevig vast (het kon zich nog wel bewegen). Hij sprak zachtjes met hem en wandelde naar de waterlijn van het strand. De man wees hem op de branding en vertelde hem hoe sterk hij (het jongetje) wel was: “net zo sterk als de golven”en liet hem de kracht van de golven zien. Het jongetje kalmeerde spoedig. Ik voelde toen bewondering voor de intuïtie en liefdevolle handeling van deze man.
Dit is natuurlijk wat anders dan ‘therapeuten’ die er een lekker gevoel van krijgen om kinderen die het al moeilijk hebben, te overheersen.
Het hulpeloos zijn in een vreselijke situatie kan net zo traumatisch zijn als de situatie zelf. Iedere hulpverlener hoort dat te snappen.
Dan denk je alles gezien te hebben…
Bekijken op eigen risico!
Pingback: Nog wat losse (onthechte) flarden (9) | Dima's Blog