Afbeelding: De Paardenjongen
De mens is een sociaal dier en is niet gemaakt om alleen te leven. Een sociaal netwerk kan letterlijk van levensbelang zijn. In natuurvolkeren zijn mensen ondubbelzinnig afhankelijk van elkaar. Ze verdelen de taken, kunnen elkaar steunen in de verzorging van de kinderen, voedsel verzamelen en onderhoud. Gevaar wordt eerder opgemerkt. Samen staan ze sterk tegen bedreigingen. Iemand die moeilijkheden heeft kan terugvallen op een netwerk. In zijn eentje kan iemand ten dode opgeschreven zijn.
Voor een (klein) kind, dat voor voeding, zorg en liefde nog geheel is aangewezen op de omgeving en vooral de ouders, is sociale uitsluiting levensbedreigend. Baby’tjes die alleen worden gevoed en verschoond en het verder zonder (lichaams)contact moeten stellen, kwijnen weg en gaan dood. Dat is bewezen. Kinderen die ongewenst zijn, mogen vaak niet meedoen, worden (soms letterlijk) weggeduwd en missen liefdevol contact en positieve ervaringen.
Een kind leert door voorbeelden. Groeit het in liefde en respect op en ziet het hoe anderen elkaar helpen, kan het zijn sociale natuur ontwikkelen. Het leert over relaties, ontwikkelt sociale vaardigheden en is meer in harmonie dan kinderen die buitengesloten worden. En kind dat leert dat men niets om elkaar geeft en je op jezelf aangewezen bent, zal moeilijk vertrouwen op kunnen bouwen of een band met iemand kunnen opbouwen.
‘Huisdieren’, die van nature in groepsverband leven en eenzaam zitten opgesloten, kunnen gedragsstoornissen krijgen, worden dwangmatig, krijgen stress en zijn sneller ziek. Sociale uitsluiting kan leiden tot uitsluiting van grondrechten, zoals zelfbeschikking. Mensen met een psychiatrisch label, kunnen anders worden bekeken. Men kan hen uit de weg gaan. Scholen die kinderen niet meer aan durven te nemen. Met veel activiteiten niet mogen meedoen. Zo ben ik op een ZMOK-school terecht gekomen, een school voor Zeer Moeilijk Opvoedbare kinderen. Niet zelden komen kinderen in instellingen terecht, worden uit het gezin gehaald.
Mensen mogen niet zelf keuzes maken, omdat ze geen inzicht in hun kunnen en beperkingen zouden hebben, geen ziekte-inzicht. Een zogenaamde stoornis, betekent vaak dat iemand niet aangepast is aan de gedragsnormen van deze tijd. Zelfstandig denken en voelen ziet men als een gevaar. Terwijl verschillen tussen mensen juist kunnen zorgen voor veerkracht en diversiteit in de maatschappij. Ieder heeft zijn eigen talenten. Iemand heeft originele ideeën om een probleem op te lossen.
Sociale uitsluiting, ook als iemand zichzelf praktisch kan redden, kan intense eenzaamheid veroorzaken en verlies van levenskracht. Het kan zorgen voor stress en iemand kan de zin in het leven verliezen, depressief worden en sneller ziek worden. Een vriendschap geeft een gevoel van verbondenheid, van geluk. Van echt te leven. Gezelligheid.
Het delen van ervaringen en interesses, je verhaal kwijt kunnen als je ergens mee zit. Even afleiding. Vrienden kunnen met ideeën komen waar je zelf niet aan dacht en kunnen soms praktische hulp bieden. In tijden van crisis kom je er ook achter wat echte vrienden zijn. Wie heeft niet meegemaakt dat ‘vrienden’ het lieten afweten of oordeelden zonder aandacht voor de gevoelens en het verhaal?
Sociale netwerken geven het leven zin, het gevoel iets voor elkaar te kunnen betekenen, dat je deel uitmaakt van een groter geheel, een hoger plan. Laten we weer gaan samen leven.
Comments are closed.