Voordat je besluit te blijven werken als je een kindje hebt gekregen, realiseer je dan wat het voor een baby (tot anderhalf jaar) betekent om in een kinderdagverblijf te zijn. Met name hoe leidsters omgaan met huilen.
Wat als ze geen rekening houden met het slaapritme van je kindje maar het op vaste tijden in een bedje leggen? Wat als de baby’s wakker in een apart kamertje liggen en niemand in de komende anderhalf uur naar ze omkijkt of zelfs maar toezicht houdt? Dat is het beleid van veel crèches. Staar je niet blind op een pedagogisch beleidsplan, de praktijk is vaak ietsje anders!
Waar ik stage heb gelopen, waren sommige baby’s klaarwakker als het ‘middagdutje ‘aanbrak. Ze sliepen niet, maar huilden of gilden. Een half uur, vaak nog langer. Ze roepen om de nabijheid van iemand, niet in staat om zichzelf gerust te stellen of de stress te stoppen, omdat ze nog geen zelf (ikje) zijn.
Wat deden ze op het dagverblijf? Ze lieten de baby’s liggen. Weliswaar was er een babyfoon, maar die stond zo zacht dat je feitelijk niets hoorde. Een van de kinderen, gewoonlijk een makkelijk en gezellig meisje van zo’n 16 maanden, heeft eens de hele tijd gehuild omdat haar fopspeen uit het ledikant was gevallen. Dat hoorde ik een leidster achteraf vertellen. Ze kwamen er pas na afloop achter, niemand was even gaan kijken.
Ook gebeurt het dat een baby buiten bedtijd om ligt te huilen, in bijv een box en de leidster ongestoord doorgaat met spelen of knutselen met een paar peuters.
Vaak doen leidsters hun best de baby’s positieve aandacht te geven maar komen ze tijd te kort. Of ze vinden dat kinderen geduld moeten leren hebben en zichzelf kunnen redden. In deze maatschappij is er grote behoefte aan zelfstandigheid. Maar je kunt kinderen niet dwingen tot iets waar ze niet aan toe zijn. Hooguit maken ze zich iets eigen uit nood. Maar welk psychologisch effect heeft dit? Waarschijnlijk zullen gestreste baby’s ook op latere leeftijd nerveuzer en angstiger zijn en minder goed op de behoeften van anderen in kunnen gaan.
De hele natuur van een baby is ervan doordrongen dicht bij een ouder of verzorger te willen zijn. Niet voor niets zijn ze zo hulpeloos. Een babyaap is altijd midden in de groep, dicht bij mama.
Een baby die ergens is neergelegd kan zich in te steek gelaten voelen en bang zijn. Het is tegennatuurlijk. In het wild is het levensgevaarlijk om alleen gelaten te worden. Wij hebben onze veiligheid redelijk in de hand, maar weten baby’s veel! Aan hun instinct is weinig veranderd!
Als je een baby langer dan enkele minuten laat huilen, kan het zijn vertrouwen verliezen en helemaal over de toeren raken. Een baby beseft niet dat je er nog bent, begrijpt er niets van. Wie weet maakt het doodsangsten mee en loopt het een trauma op. Er zijn genoeg baby’s die een uur of zelfs halve nachten tevergeefs huilen. Uitzichtloos. Als ze dan toch in slaap vallen, is dat meestal door uitputting of het schikt zich. In welke stemming zal het in slaap vallen?
Het ene kind legt zich makkelijker bij isolatie neer dan het andere, maar huilen is bijna altijd een poging om hulp of contact te krijgen. Niet om uit te proberen, de baas te spelen of te manipuleren, waar baby’s nog steeds van worden beschuldigd. Bij intensief huilen giert de stress door het lijfje en gaat de hartslag en temperatuur omhoog. Is een kind volkomen afgesloten voor contact, is dat hetzelfde idee als een isoleercel.
Veel kinderen zetten zelf de stap, in een eigen bedje te slapen als ze eraan toe zijn. Op een leeftijd dat je kan uitleggen waar slapen voor is, kun je het kind een vaste bedtijd aanleren en het proberen alleen in slaap laten vallen. Pas als de peutertijd begint, krijgt het besef van een eigen persoonlijkheid. Dan gaat het ook regels en structuur begrijpen. Voor die tijd zijn ze volkomen afhankelijk voor het vervullen van hun behoeften. Het zijn ook geen wekkertjes die je op een vaste tijd kan laten afgaan! Je kunt je baby het verschil tussen dag en nacht leren door het ’s nachts donkerder en stiller te houden en op de behoeften in te gaan, zonder het te leuk te maken. Bijv niet met het kind gaan spelen. Geef een baby overdag wel uitbundig aandacht.
Ga altijd na waarom het huilt. Als er geen aanwijsbare reden is, koester het kind. Soms is huilen een manier om indrukken te verwerken. Dan is het geen slecht teken dat het niet meteen stopt. Als het kind maar niet alleen ermee wordt gelaten.
Er zijn geen regels voor het omgaan met huilen. Veel deskundigen menen dat een baby het best zonder hulp in slaap kan vallen, met de reden dat het langer en dieper zou slapen. Ook zou de baby na een piek, minder huilen per etmaal. Een tevreden baby die heeft geleerd te wachten. Is de baby werkelijk tevreden, of is het inschikking? Heeft de baby het opgegeven te laten merken wat het nodig heeft?
Mijn eigen advies is dan ook: laat je baby in dezelfde kamer slapen, dan heb je eerder door als er iets is. Ga in op op de signalen van een kind. Als de baby moeilijk in slaap valt, helpt het misschien om het in slaap te wiegen, zeker als hij weet dat je beschikbaar bent als hij wakker is. Zo krijgt het een stabiel basisvertrouwen, wat nodig is om op de groeien tot een stabiele volwassene. Ik weet dat er een taboe op ligt; baby’s niet zelfstandig in slaap te laten vallen, maar het is typisch onze cultuur om baby’s te separeren. Respecteer het eigen ritme van het kind, ook met voeden. Als je de zorg van je baby aan iemand toevertrouwt, maak afspraken over omgaan met huilen en zie erop toe dat de oppas de afspraken nakomt
Sarah Morton. Redactie
16 Responses to De isoleerkamer
Comments are closed.