Onthand

ying_yang_by_moni158-d59zw54

Al jaren ben ik bezig met gezondheid en zoek ik naar de oorzaken waarom mensen psychische problemen krijgen, opgebrand of depressief raken. De actuele situatie (werkdruk bijv.) lijkt vaak de ‘schuldige’ te zijn. Toch gaat het vaak veel dieper.
Een paar maanden geleden las ik het boek Van burn-out naar heelheid door Karen M. Hamaker-Zondag. Een symbolische kijk op burn-out. Het verschilt van de gangbare visie. Zo wordt er een verband gelegd met de kindertijd, al vanaf de geboorte. Als een baby bijvoorbeeld niet in zijn eigen tempo geboren kan worden en de tijd krijgt zijn moeder te leren kennen, heeft dat gevolgen voor zijn karaktervorming en levenshouding. In ziekenhuizen komt het veel voor, dat de werktijden bepalen hoe het geboorteproces verloopt. Ook zonder medische noodzaak worden geboortes versneld. En het kind moet eerst allerlei medische onderzoeken ondergaan, in een technische ruimte met fel licht, voordat het eindelijk mag bijkomen in moeders armen. Al heel jong ‘leert’ het dat het in een systeem moet passen. De auteur pleit voor een holistische en complementaire benadering binnen de gezondheidszorg, waarbij men kijkt naar de mens en zijn behoeften. Ook de relatie met je vader en moeder bepaalt hoe je later op stress reageert. Als er emotioneel vaak een beroep op je werd gedaan en je moest aan allerlei voorwaarden voldoen om de liefde van je ouders te ‘verdienen’, dan kun je je overvraagd voelen en moeite hebben met je eigen grenzen herkennen en aangeven. Hoe een kind dat wordt mishandeld of misbruikt zich ontwikkelt, kunt u zich wel voorstellen.
De werkdruk binnen een bedrijf hoeft lang niet altijd de oorzaak te zijn dat iemand opgebrand raakt, wel is het vaak de aanleiding.

Aan de hand van een verhaal (Het meisje zonder handen) legt de auteur uit hoe iemand in een crisis komt. Beelden, verhalen, sprookjes en mythen dringen vaak door tot het onderbewuste, waardoor ze direct binnenkomen en resoneren in het bewustzijn.Het verhaal gaat over een molenaarsgezin dat in armoede leeft. Ze hebben bijna niets en de situatie wordt steeds nijpender. In het bos komt de molenaar een oude man tegen, die hem rijkdom belooft in ruil voor wat achter de molen staat. De molenaar denkt dat hij de appelboom bedoelt. Die wil hij wel ruilen. Hij beseft niet dat zijn dochter achter het huis staat en dat hij tegenover de duivel staat. Als hij thuiskomt treft hij allemaal nieuwe meubels, mooie kleding en lekker eten aan. Hij vertelt zijn verbaasde vrouw over de ontmoeting. Zij schrikt en begint te huilen. Zij heeft door wat er aan de hand is, maar er lijkt al niets meer aan te doen. Als de duivel het meisje komt halen, wast zij zich. Door de reiniging krijgt de duivel geen vat op haar. De duivel eist dat het meisje zich niet meer kan wassen. De bange ouders laten haar vervuilen. Maar het meisje heeft zo gehuild, dat haar handen helemaal schoon gespoeld zijn. De duivel wil dat haar handen afgehakt worden, want anders neemt hij de vader mee! Het komt in niemand op om hun rijkdom maar op te geven of dat de vader inderdaad de plaats van de dochter inneemt. Dus haar handen worden afgehakt. Maar door het vele huilen zijn haar stompjes brandschoon. De duivel krijgt geen macht over haar en verdwijnt. Toch ziet het meisje geen andere mogelijkheid dan om weg te gaan thuis en alles achter te laten. Een nieuw leven te beginnen. Het vertrouwen in haar ouders is weg.
Ook mensen met een burn-out voelen zich in zekere zin onthand en zijn in veel gevallen ver verwijderd geraak van hun natuur en essentie. Ook zij moeten vaak alles loslaten wat ze gewend zijn en een nieuw leven beginnen. Hun eigen ervaringen opdoen en nieuwe waarden en normen ontwikkelen. Zoals het meisje haar reis aangaat, beginnen mensen met een burn-out vaak een innerlijke reis.

Waar ik wel tegenaan liep in het boek, was de visie op mannelijk en vrouwelijk, yang en yin, in de Chinese geneeskunde genoemd. (Dan heb ik het niet over mannen of vrouwen, maar over mannelijke en vrouwelijkeeigenschappen.)
Yin staat volgens het boek gelijk aan compleet, gezicht op het welzijn van mensen, gevoelig, gelijkwaardig, holistisch, yang betekent eenzijdig, prestatiegericht, gericht op winstmaximalisatie, ten koste van de gezondheid van mensen. Mijns inziens is winstmaximalisatie niet typisch mannelijk, maar is het doorgeslagen mannelijkheid. Alles wat doorslaat in extremen is niet gezond te noemen.

Yin en yang horen toch in balans te zijn? Zonder yang is er geen yin en andersom.
De huidige maatschappij vind ik niet te mannelijk. Sterker nog: Ik denk dat we in veel gevallen wel wat meer fallusenergie kunnen gebruiken 😉 Fallus is afgeleid van het woord phallos, wat ‘licht’ betekent. Mannelijkheid staat ook voor scheppingskracht en vruchtbaarheid. Er wordt tegenwoordig erg veel gepraat, maar weinig echt ondernomen. Om me heen zie ik weinig werklust, al zijn er gelukkig uitzonderingen. Tegelijk mogen mensen hun intuïtie meer volgen en zorgzamer en gevoeliger worden. Meer naar binnen kijken, wat er in hen leeft. Eigenschappen die vrouwelijk genoemd worden. Eigenlijk moet ik concluderen dat zowel yin als yang niet echt tot hun recht komen.

Mede door het feminisme proberen veel vrouwen als een man te zijn (of zoals ze denken dat een man is). Zakelijk, hard, gericht op carrière, de top willen bereiken. Baby’s worden, klein en kwetsbaar als ze zijn, uitbesteed aan een kinderopvang. De tijd dat kinderen borstvoeding krijgen, wordt daardoor drastisch verkort. Vaak stoppen vrouwen met borstvoeding zodra hun dienstverband weer ingaat. De doorgeslagen yang zal kwetsbaarheid ontkennen en dus ook de werkelijke behoeften van een weerloos kind, zoals liefde, aandacht, warmte en bescherming. Alleen de strikt fysieke behoeften (zoals eten, drinken en een schone luier) worden nog voldaan. Af en toe knuffelen of spelen, maar het grootste deel van de dag moet het kleintje zichzelf maar vermaken.

Geweld wordt in het algemeen met mannen geassocieerd. Bedreigen, schoppen, slaan, verkrachten, schieten, bommen werpen valt onder yang-geweld en is ook overbekend. Het is gericht op verheerlijking van macht, overheersing en verovering. Dit geweld is meestal zichtbaar en haalt vaak het nieuws. Volgens mensen die vooral dit soort geweld gebruiken, is yin zwak. Intuïtie is ‘vaag’, psychologie is ‘soft’, gevoelens zijn voor ‘watjes’ enz. Wie zijn kind liefheeft, spaart de roede niet. Dat werk.

Er bestaat ook geweld dat je ‘vrouwelijk’ zou kunnen noemen. Manipuleren, roddelen en een zielige rol aannemen, om je zin te krijgen of een ander zijn reputatie te schaden. Iemand ontkrachten (in plaats van verkrachten).
Het Münchhausen-by-proxysyndroom is een voorbeeld daarvan. Een ouder of verzorger kan een kind (of iemand anders) ziek maken of een ziekte fungeren, om zelf aandacht en respect te krijgen. Een gezond mens of dier wordt zo in de rol van een patiënt geduwd en moet onnodige en vaak schadelijke behandelingen ondergaan.

Betutteling en kleinering (vaak met zachte, tactvolle woorden) zou je ook onder yin-geweld kunnen scharen. Binnen de hulpverlening komt dit veel voor. Zorg als doel op zich. yin-geweld kan iemand ontmoedigen om zelfstandig te worden, nieuwe dingen te proberen en ervaringen op te doen. De ouders kunnen meegaan in de visie van de hulpverlener en steunen hun kind niet meer. Zonder het te beseffen leveren ze hun kind uit. Het kind krijgt aangepraat dat er toch niets van hem terecht komt. Het zorgt dat hij niet verder komt in zijn leven en het gevoel heeft dat er niets meer voor hem inzit.

Yin-geweld betekent ook iemands vertrouwen beschamen. Iemand met mooie woorden in de val lokken. yin-geweld kan net zo vernietigend zijn als yang-geweld alleen heeft iemand vaak niet door dat zijn leven afbrokkelt of dat hij leeggezogen wordt. Het is vaak onzichtbaar. In de ogen van mensen die vooral yin-geweld gebruiken, zijn mannelijke kwaliteiten uit den boze. Zeggen waar het op staat is ‘de harmonie verstoren’ of ‘kwetsend’. Kracht is geweld. Moed is dwaasheid, doorvragen is ‘gebrek aan vertrouwen.’

Is er een uitweg, een weg naar heelheid? Hetgeen dat onderdrukt wordt, komt op een destructieve manier naar boven. We kunnen onszelf en onze tegenpool maar beter onder ogen zien. In plaats van mannelijkheid dan wel vrouwelijkheid te onderdrukken, kunnen we beide kwaliteiten integreren. De maatschappij heeft vrouwelijke eigenschappen nodig als harmonie, zorgzaamheid, zachtmoedigheid, intuïtie, gevoeligheid, zich richten op het welzijn van mensen (en niet alleen op prestaties) enz.
Dat kunnen we ook leren van het boek Van burn-out naar heelheid.Vooral binnen de gezondheidszorg is er meer aandacht nodig voor de diepere betekenis van gezondheidsklachten. Kijken naar het geheel en de diepere oorzaken, in plaats van enkel de afzonderlijke klachten.

De maatschappij heeft echter ook mannelijke eigenschappen nodig, zoals actie (doen in plaats van alleen erover praten), zeggen waar het op staat, veranderlijkheid, moed, daadkracht enz, om heel te worden. Dat geldt ook voor een individu. We hebben allemaal zowel yin als yang in ons. Laten we een andere weg inslaan, die niet gewelddadig of juist slap is, maar juist krachtig, liefdevol en ook invoelend.

Het sprookje van Het meisje zonder handen is hier te lezen:

www.beleven.org/verhaal/het_meisje_zonder_handen

Ook in het boek Van burn-out naar heelheid is het sprookje te lezen en wordt het geanalyseerd.

Helder artikel over geweld: www.benshen.nl/artikelen/yygeweld.php

www.tonvanderkroon.nl/artikelen/waar-is-de-fallus.html

Pikant artikel over de diepere symbolische betekenis van de fallus.

Ervaringsverhaal over het Münchhausen by proxysyndroom

www.dus-sarah-morton.info/2012/06/ervaringsverhaal-opdat-er-anders-gedacht-gaat-worden-over-hersenletsels/

Van Burn-out naar heelheid.

Auteur: Karen M. Hamaker-Zondag

Uitgeverij: Symbolon

This entry was posted in Actueel, Andersdenkenden, Behandeling, Bewustzijn, Boeken, crisis, depressie, Dromen, Heersende normen, Kinderen, Maatschappij, Moderne opvoeding, Natuur, Onderzoek, School and tagged , , , , , , , , , . Bookmark the permalink.

Comments are closed.